Фінская мова

Фі́нская мова — мова паўночнай галіны балтыйска-фінскай падгрупы фіна-вугорскай групы уральскай моўнай сям’і. Афіцыйная мова Фінляндыі і Еўрасаюзу, таксама статус афіцыйнай мовы мае ў Карэліі. Агульная колькасць носьбітаў складае каля 5,5 млн чалавек (2016).

Мапа, якая паказвае тэрыторыі ўжытку фінскай мовы

Мае сем дыялектаў.

Фінская мова — аглюцінатыўная мова намінатыўнага ладу з элементамі флектыўнасці. Ёй уласцівы: у фанетыцы — багатая сістэма галосных (дыфтонгаў), супроцьпастаўленне па працягласці-кароткасці ўсіх галосных, малая колькасць зычных. Некаторыя зычныя могуць быць як працяглымі, так і кароткімі. Раздзялення на цьвёрдыя-мяккія няма. Глухі-звонкі могуць быць толькі t-d. Некаторыя зычныя (b, f ды інш.) сустракаюцца толькі ў позьніх запазычаннях. Галоўны націск заўсёды на першым складзе, другасны націск на трэці склад ці, калі ён кароткі, на чацьвёрты, далей — на кожны цотны, акрамя апошняга. У марфалогіі ўласціва адсутнасць катэгорый граматычнага роду і трывання. Катэгорыя ліку адзіночны-множны. Напрыклад, парныя часткі цела абазначаюцца назоўнікамі адзіночнага ліку. 14 склонаў. Прыметнікі маюць той жа склон і лік, што і звязаны назоўнік. У дзеясловаў няма катэгорыі вызначанасці-нявызначанасці. Адмаўленне пазначаецца адмысловым адмоўным дзеясловам, напрыклад: kerro-n — "распавядаю", kerro-t — "распавядаеш" і г. д., en kerro — "не распавядаю", et kerro — "не распавядаеш". Няма дзеяслова са значэннем "мець". Адпаведныя сказы будуюцца на дзеяслове са значэннем "быць". У сінтаксісе пераважна свабодны парадак слоў.

Пісьмовыя помнікі з XIII стагоддзя. Пісьменства на аснове лацінскага алфавіта.

Фінскі алфавіт

A a B b C c D d E e F f G g H h

I i J j K k L l M m N n O o P p

Q q R r S s Š š T t U u V v W w

X x Y y Z z Ž ž Å å Ä ä Ö ö

Падручнік

• Фінская мова/Урок 1