Італьянская мова/Урок 9
GOMBINAZIONE SC
Спалучэнне SC
[правіць]Спалучэнне sc звычайна чытаецца без усялякіх асаблівасцяў, г. зн. як «ск». Але перад літарамі e і i яна чытаецца як мяккае «ш». Мяккасць гэтага гука моцна адрознівае яго ад беларускага «ш». Яно больш падобнае на рускае «щ» у словах «чаще», «щепка», чым на нашае «ш».
| scena | «шена» | сцэна |
NUMERI (1 — 10)
Лічэбнікі (1—10)
[правіць]Вось італьянскія назвы лікаў ад 1 да 10:
| uno | адзін |
| due | два |
| tre | тры |
| quattro | чатыры |
| cinque | пяць |
| sei | шэсць |
| sette | сем |
| otto | восем |
| nove | дзевяць |
| dieci | дзесяць |
Асаблівую цікавасць, верагодна, выклікае падабенства лічэбніка «адзін» да невызначальнага артыкля. Ці выпадкова гэта? Гэта не толькі не выпадкова, а цалкам заканамерна, бо невызначальны артыкль і ёсць лічэбнік «адзін». Гэта значыць, што, хаця артыклі на беларускую мову найчасцей не перакладаюцца, але невызначальны артыкль пры перакладзе можна замяніць словам «адзін» («адно», «адна»), і пры гэтым сэнс сказа не зменіцца. Цяпер вам зразумела, чаму невызначальны артыкль ужываецца толькі ў адзіночным ліку?
Зразумела, лічэбнік uno змяняецца гэтак жа, як і невызначальны артыкль.
| un gatto | (адзін) кот |
| uno sgabello | (адна) лаўка |
| una penna | (адна) ручка |
| un'albero | (адно) дрэва |
У дачыненні да астатніх лікаў усё значна прасцей: яны не змяняюцца па формах і патрабуюць множнага ліку назоўнікаў.
| Vedo due barche. | Я бачу два чаўна. |
| Ho quattro amici italiani. | У мяне чатыры італьянскія сябры. |
У беларускай мове слова адзін можа ўжывацца, каб надаць адценне адзіноты, унікальнасці. У такіх выпадках яно можа прымаць форму множнага ліку (адзін з абсурдаў нашай мовы). У італьянскай мове ў такіх выпадках ужываюць слова solo — толькі.
| Siamo soli. | Мы адны. |
| Solo voi non avete figli. | Толькі ў вас няма дзяцей (У вас адных няма дзяцей). |
| Solo io canto bene. | Толькі я добра спяваю (Я адзін добра спяваю). |
Заўважце, што ў першым прыкладзе слова solo ўжыта ў множным ліку, а ў другім — у адзіночным, хаця ў абодвух прыкладах фігуруе тая самая форма першай асобы множнага ліку. Рэч у тым, што ў першым выпадку яно з'яўляецца прыметнікам, а ў другім — дзеепрыметнікам. Як адрозніць першы выпадак ад другога? Напрыклад, гэта можна зрабіць падстаноўкай слова «толькі». Калі solo можна перакласці як «толькі» — гэта дзеепрыметнік. Калі ж яно так не перакладаецца — гэта прыметнік і яго трэба дапасаваць па родзе і ліку.
PAROLE MOLTO, POCO, TROPPO, TANTO, QUANTO
Словы molto, poco, troppo, tanto, quanto
[правіць]Словы molto, poco, troppo, tanto, quanto перакладаюцца на беларускую мову адпаведна як шмат, мала, занадта, столькі і колькі. Гэтыя словы адметныя тым, что яны могуць выконваць некалькі граматычных функцый:
- прыметніка
| Abbiamo molto lavoro. | У нас шмат працы. |
| So molte canzone. | Ты ведаеш шмат песень. |
| Ho troppi nemici. | У мяне зашмат ворагаў. |
| Avete tanti amici! | У вас столькі сяброў! |
| Quanti bambini vedi? | Колькі дзяцей ты бачыш? |
Як і іншыя прыметнікі, гэтыя словы дапасуюцца з назоўнікам, да ягога адносяцца, па родзе і ліку.
- займенніка
| Molti hanno questo libro. | У многіх ёсць гэтая кніга. |
| Pochi sanno ballrare bene. | Нямногія ўмеюць добра танцаваць. |
- дзеепрыметніка. У гэтай ролі словы molto і poco азначаюць «вельмі» і «не вельмі»
| Studiate molto. | Вы многа вучыцеся. |
| Dormo poco. | Я мала сплю. |
| Fumi troppo. | Ты зашмат курыш. |
| Questa rivista e molto interessante. | Гэтая газета вельмі цікавая. |
| So questa strada poco bene. | Я ведаю гэтую вуліцу не дужа добра. |
| Parli tanto piano! | Ты так ціха гаворыш! |
ESERCIZI
Практываванні
[правіць]Traduzione
Пераклад
[правіць]Traducete in italiano
Перакладзіце на італьянскую мову
- У нас тры італьянскія сяброўкі.
- Ты замнога смяешся!
- Колькі ты бачыш дрэваў? — Я бачу пяць дрэваў.
- Мар'я столькі працуе!
- Колькі ў іх дзяцей? — У іх адна дачка і тры сыны.
- Гэтая сцэна не дужа шырокая.
- Гэтыя жанчыны такія прыгожыя!
- Ты адна? — Так, я адна.
- У цябе сем часопісаў? — Не, у мяне шэсць часопісаў.
VOCABOLARIO DELLA LEZIONE
Слоўнік урока
[правіць]| scena | сцэна |
| uno | адзін |
| due | два |
| tre | тры |
| quattro | чатыры |
| cinque | пяць |
| sei | шэсць |
| sette | сем |
| otto | восем |
| nove | дзевяць |
| dieci | дзесяць |
| solo | толькі |
| molto | шмат; вельмі |
| poco | мала |
| troppo | занадта |
| tanto | так, столькі |
| quanto | колькі |
| nemico | вораг |